Η Ελλάδα του James Joyce

Ο Τζόυς λέει στον βιογράφο του Μπάτζεν: "Ανήκω σ' αυτή τη γλώσσα (-ελληνική), είναι το πεπρωμένο μου να μπω."

Συχνά παινευόταν στους φίλους του: Ξέρω να διαβάζω και να γράφω ελληνικά. Ο αριθμός των σελίδων που καλύπτουν τα ελληνικά μαθήματα με τον δάσκαλό του Φωκά, καλαμπούρια, τραγούδια, αποτελούν μια ενότητα, γνωστή στους ερευνητές με το όνομα Τετράδια της Ζυρίχης, που βρίσκονται στη βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου του Μπάφαλο στις ΗΠΑ. Υπάρχουν τρία δερματόδετα τετράδια και σκόρπιες σελίδες. Όλα μαζί καλύπτουν περίπου 93 σελίδες χειρόγραφες με το χέρι του Τζόυς και του δασκάλου του Φωκά. Επίσης, υπάρχει ένα τετράδιο των Μυθολογιών, όπου στις 35 σελίδες του, εναλλάσσονται ελληνικά, αγγλικά, ιρλανδικά και εβραϊκά. Ανάμεσα σ' αυτά υπάρχει και ο ελληνικός εθνικός ύμνος, με την αγγλική του μετάφραση, γραμμένος δύο φορές, όπως επίσης και ο ανεπίσημος εθνικός ύμνος μεταφρασμένος στα αγγλικά: Μάύρη είναι η νύχτα στα βουνά.

Τα συμποσιακά μας βράδια τελείωναν πάντα με τον ελληνικό εθνικό ύμνο που τον τραγουδούσαν ο Φωκάς, ο Ρουτζιέρο (-έλληνας της Θεσσαλονίκης) και ο Τζόυς, γράφει ο Μπάτζεν.

Τα απογεύματα στο καφενείο Τεράς στη Ζυρίχη, επάνω στην προκυμαία του Λίματ, με θέα το κανάλι, διηγείται ο Μπάτζεν στη βιογραφία του Τζόυς:
- Μπάτζεν, πες μου, πως σου φαίνονται οι φίλοι μου οι Έλληνες;
- Δε νομίζω πως μ' αρέσουν, μοιάζουν πιο πολύ με Εβραίους. Μιλάνε όλοι μαζί και κανένας δεν ακούει κανέναν.
- Κοίταξε, είναι σπουδαίοι άνθρωποι και για μενα πολύ χρήσιμοι. Ο Νικόλας Σάντας ήταν αγράμματος, όμως μπορούσε να απαγγείλει ολόκληρες ραψωδείες από την Οδύσσεια. Ο Παύλος Φωκάς, φορτωμένος μ' αυτό το ένδοξο όνομα βυζαντινού αυτοκράτορα, είναι ένας μικροϋπάλληλος σε μια εμπορική επιχείρηση. Όσο για τον Αντώνη Χαλά, έγραψε ένα βιβλίο όπου αποδεικνύει ότι το κέντρο βάρους της γης περνάει μέσα από την καρδιά της Αθήνας. Έστειλα ένα αντίτυπο του βιβλίου του στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ουίλσον και περιμένω την απάντηση του. Ξέρεις, Μπάτζεν, πιστεύω πως ο καλύτερος δρόμος για να μπεις στο πνεύμα της αρχαίας Ελλάδας, είναι ο σύγχρονος Έλληνας.

Ο Τζόυς απαίτησε από την εκδότρια του Σύλβια Μπητς, το εξώφυλλο του πρώτου αντιτύπου του "Οδυσσέα" να είναι γαλάζιο. Όχι οποιοδήποτε γαλάζιο, αλλά εκείνο της ελληνικής σημαίας.
Είμαι προληπτικός με τους Έλληνες. Μου φέρνουν τύχη, έλεγε ο Τζόυς.
Ζητούν μια σημαία από την ελληνική πρεσβεία. Η πρεσβεία αρνείται τη δωρεά! Ο κύριος Τζόυς δεν είναι Έλληνας. Μια ελληνική σημαία αναζητείται σε όλο το Παρίσι του 1922. Τέλος, κάποιος γράφει σε κάποιον Γάλλο στην Αθήνα. Η ελληνική σημαία τοποθετείται σε περίοπτη θέση στο βιβλιοπωλείο της Σύλβια Μπητς. Ο τυπογράφος της Ντιζόν που θα τυπώσει το εξώφυλλο παίρνει σαν χρωματικό μοντέλο το ύφασμα της σημαίας. Όμως στο χαρτί το χρώμα της σημαίας αλλοιώνεται, το μπλέ στο χαρτί γίνεται διαφορετικό. Επιτέλους, βρέθηκε το σωστό γαλάζιο χρώμα και στις 2 Φεβρουαρίου 1922, ημέρα γενεθλίων του Τζόυς, φτάνει με ειδικό ταχυδρόμο το maledito libro, καθώς έγραψε στο φίλο του Ρουτζιέρο στη Ζυρίχη.